Intergemeentelijke samenwerking: het BEL-model

Het BEL-concept is in Nederland een ‘showcase’ waar het gaat om samenwerkende gemeenten. Er is een principiële keuze gemaakt om in een innovatief samenwerkingsmodel alle processen van Blaricum, Eemnes en Laren bij elkaar te brengen. WagenaarHoes werkte samen met de gemeenten het organisatiemodel uit, dat omarmd werd door de drie gemeenten en hun ondernemingsraden.

De samenwerkende gemeenten Blaricum, Eemnes en Laren (de ‘BEL-gemeenten’) zijn drie gemeenten in het Gooi, met bij elkaar ongeveer 30.000 inwoners. Zij werkten al langer samen op verschillende taakvelden, maar in 2006 beseften de gemeentebesturen dat meer intensieve samenwerking vereist was om grote voordelen te kunnen boeken op het vlak van de kwaliteit van dienstverlening en om de kwetsbaarheid te verminderen en de bestuurskracht te verhogen.

Keuze samenwerkingsmodel

De drie gemeenten hebben in 2006 de principiële keuze gemaakt om op (vrijwel) alle taakgebieden te gaan samenwerken in de meest verregaande vorm. Deze keus leidde tot het in elkaar schuiven van (vrijwel) alle processen van de drie gemeenten en het vormgeven en uitvoeren van (vrijwel) alle processen vanuit één gemeenschappelijke werkorganisatie die de WGR-vorm krijgt. WagenaarHoes werkte samen met de gemeenten het model uit. Het leidde tot een organisatierapport, waarin de werking van het model op hoofdlijnen beschreven is: processen, structuur, aantal medewerkers, niveau medewerkers en aansturing van werkorganisatie door de gemeentebesturen. Met het vaststellen van het organisatierapport werd een aantal keuzen over de inrichting definitief. Ook de ondernemingsraden hebben het organisatiemodel volledig geaccepteerd. Het model ziet er als volgt uit:

Bijdrage in procesbegeleiding en expertrol

Naast de procesbegeleiding en het verantwoordelijk projectmanagement hebben de adviseurs van WagenaarHoes vanuit een expertrol actuele kennis over onder meer informatiemanagement en ICT-ontwikkelingen bij de (lokale) overheid ingebracht. Wij hebben ook het herontwerp van alle processen begeleid. Daarnaast hebben wij diverse producten geleverd, zoals:

  • de gemeenschappelijke regeling;
  • het dienstverleningsconcept;
  • het verrekenmodel: service level agreements, budgettering en verrekening van dienstverlening;
  • een simulatie van de nieuwe werkwijze, met mooie leerpunten voor de toekomst;

Het project was extra complex doordat drie gemeentebesturen (colleges van B&W en gemeenteraden) met geheel verschillende culturen als opdrachtgever fungeerden in een voor alle betrokkenen volstrekt unieke situatie.

Het BEL-model blijft actueel als innovatief samenwerkingsmodel

Het BEL-model is nog altijd een voorbeeld voor veel andere gemeenten die zichzelf willen versterken door samen te werken met anderen. Voor meer informatie verwijzen we naar onze publicatie Innovatief samenwerken in het BEL-model.

Dit boekje gaat uitgebreid in op alle samenwerkingsafspraken die zijn gemaakt tussen Blaricum, Eemnes en Laren over de gemeenschappelijke organisatie die zijn hebben ingericht en over de aansturing van de samenwerking. Ook is een uitgebreide reflectie op het veranderproces met de direct betrokken bestuurders en ambtenaren opgenomen.

Meer weten over intergemeentelijke samenwerking? Neem contact op met onze adviseurs of secretariaat@wagenaarhoes.nl

Noortje Gerritsen
Adviseur