“In samenwerken en diepgaand in gesprek zijn met elkaar zit de sleutel”
Het college van B&W van Maashorst constateerde recent dat het sinds de herindeling snel is gegaan. Het college ziet dat het voortvarend bezig is met de realisatie van hun programma. Nu, halverwege hun termijn, is het het college duidelijk geworden dat ze het daar niet bij kunnen laten. De sociaalmaatschappelijke en economische context verandert snel. Zo snel dat een tussentijdse aanpassing van de ambities mogelijk nodig is. De komende jaren zal met een krapper wordende arbeidsmarkt veel in ontwikkeling moeten komen om goed voorbereid te zijn op de toekomst.
Jeroen van den Heuvel is wethouder duurzaamheid groen en recreatie in de gemeente Maashorst sinds het ontstaan van die gemeente op 1 januari 2022 na een fusie van Landerd en Uden. Daarvoor was hij al acht jaar raadslid in Landerd. Hij nam met veel belangstelling kennis van onze algemene beginselen van behoorlijk organiseren.
Jeroen kent de gemeenschap van Maashorst als ondernemend en actief, levend op de droog-natte scheidslijn van de Peel. Van de inwoners wordt de komende jaren veel gevraagd en de afhankelijkheid van vrijwilligers zal groter worden. Dan zijn de bestaande onderlinge verbanden erg belangrijk. De gemeente zal daar op een goede manier op moeten inspelen en waar dat kan moeten faciliteren en stimuleren. Wij vroegen hem of en hoe de algemene beginselen van behoorlijk organiseren hen daarbij zouden kunnen helpen. Jeroen gaf aan zeer geïnspireerd te worden door de beginselen, omdat die een andere manier van kijken aanreiken.
“Meebewegen in de samenleving (contingencybeginsel) vereist verandering van het bestuur samen met de organisatie. Het vraagt van het bestuur dat het goed luistert naar de omgeving en samen met de organisatie de vertaalslag maakt.” Maar werpt voor Jeroen ook de vraag op: blijf ik mezelf of moet ik me gedragen als een typische wethouder om dat voor elkaar te krijgen? Hij maakte de keuze voor zichzelf. Maar wat betekent dat dan in deze veranderende omgeving en zeker in zijn rol naar de organisatie? “Ambtenaren zijn de experts. Je bent als wethouder voor 4 jaar de verbinding naar de inwoners de politiek en het bestuur. Je zult iets moeten vinden zonder op de stoel van de ambtenaar te gaan zitten. Het logische prikkelbeginsel is dan een belangrijk en inspirerend aandachtspunt.”
Jeroen geeft aan te hebben geleerd dat ambtenaren het prettig vinden dat hij intrinsiek geïnteresseerd is in hun inhoudelijke bijdrage. “Maar ook dat je vaardig bent in het voeren van gesprekken met inwoners/doelgroepen. Daarmee bied je comfort. Makkelijk en aantrekkelijk maken is dan belangrijk, maar soms ook erg moeilijk. Terwijl dat echt nodig is. Het nemen van bestuurlijke verantwoordelijkheid hoort daarin boven politieke verantwoordelijkheid te gaan.”
“Het transparantiebeginsel onderstreept dat je niet altijd de wijsheid in pacht hebt en transparantie nodig hebt om anderen mee te nemen en bij te doen dragen. Zeker in complexe situaties (hoge emotie) dan is transparantie echt essentieel. Dan durf je ook te benoemen waar het bij jou fout gaat. Het uitspreken daarvan maakt dat je het jezelf gemakkelijker maakt om tot oplossingen te komen. Belangrijk is gedragsbeïnvloeding met een uitnodigende houding. Het college heeft met de ambtelijke organisatie de werkdruk en de benodigde passie besproken. Met veel passie wordt werkdruk minder gevoeld. Zonder die passie wordt er minder gepresteerd. Waar moet je als bestuur beschermen en wordt de druk te groot en waar mag je de passie zijn werk laten doen? Wat betekent dit voor de manier waarop de organisatie aangestuurd moet worden? Het vraagt een scherp oog voor de inrichting van de organisatie en haar systemen om de goede balans te bewerkstelligen. Het vooruitschuiven van besluiten helpt dan niet zondermeer.”
“Als het om rentmeesterschap, eigenaarschap gaat: hoe leg je verantwoording af voor je verantwoordelijkheid adequate voorwaarden te scheppen in een organisatie (met betrekking tot beleid of gebied)? Voor een wethouder is het meer dan een baan. Daar zit veel gevoel, geloof en energie in, die je moet overbrengen aan mensen waarmee je het samen moet zien te regelen. Onder voorwaarden waarin zij het voor en met je kunnen doen. Met een passende balans tussen ambities en beschikbare middelen. In de komende jaren zeker minder sectoraal maar meer integraal en schaalbaar. In het ruimtelijk domein creëer je voorwaarden waarin je er sociaal met de gemeenschappen uit kunt komen en omgekeerd. Zo denken hoort ook bij de tijdgeest.”
Jeroen geeft aan nog uitdaging te zien met de scheidslijn tussen persoonlijk versus bestuurlijk. Hij neemt veel ruis waar en zou daar graag persoonlijk in optreden maar tegelijkertijd is dit onvermijdelijk bij de noodzakelijke verandering. De toekomst intrigeert en één ding is zeker volgens Jeroen: “In samenwerken en diepgaand in gesprek zijn met elkaar zit de sleutel.”
Harry ter Braak in gesprek met Jeroen van den Heuvel.